Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва

Старэйшы фатограф Беларусі, Салавейчык Ісаак Іосіфавіч, нарадзіўся 25 сакавіка 1890 г. у горадзе Беластоку Гродзенскай губерні (у наш час – тэрыторыя Рэспублікі Польшча) у сям’і фатографа.

Адукацыю І.І. Салавейчык атрымаў у камерцыйным вучылішчы. Фатаграфіяй пачаў займацца ў 1906 годзе. З 1916 года працаваў у Віцебску ў “Фатаграфіі А. Макоўскага”.

Быў абраны дэпутатам Віцебскага гарадскога савета, старшынёй камітэта прафсаюза фотаработнікаў, некаторы час працаваў членам калегіі губваенкамата.

Пасля службы ў Чырвонай Арміі (1921) працаваў загадчыкам фатаграфіяй у Віцебску. Тут ім былі створаны першыя фотакружкі пры клубах кажэўнікаў, швейнікаў.

У Мінск І.І. Салавейчык прыехаў у 1926 годзе і пачаў працаваць у Белдзяржкіно. З 1933 па 1937 год працаваў у Беларускім дзяржаўным выдавецтве БССР фатографам і загадчыкам аддзела афармлення. У гэтым жа годзе выйшаў у свет альбом “Советская Белоруссия”, у якім большасць здымкаў належалі І.І. Салавейчыку.

У пасляваенныя гады Ісаак Іосіфавіч Салавейчык цалкам прысвяціў сябе фатаграфіі, якая адлюстроўвае росквіт беларускага савецкага мастацтва і літаратуры. Ён працаваў фотакарэспандэнтам у газеце “Літаратура і мастацтва”, затым фатографам у Дзяржаўным мастацкім музеі БССР. І.І. Салавейчык з’яўляўся членам бюро фотарэпартажу Саюза журналістаў і старшынёй Цэнтральнага фотаклуба г. Мінска.

Апошнія гады свайго жыцця І.І. Салавейчык цалкам прысвяціў педагагічнай дзейнасці. У 1960 годзе быў створаны першы ў БССР фотаклуб, які пазней атрымаў назву “Мінск”. Яго мастацкім кіраўніком стаў Ісаак Салавейчык, пад кіраўніцтвам якога фотаклуб плённа развіваўся. Гэта ўстанова стала адным з тых месцаў, дзе ён дзяліўся вопытам з маладым пакаленнем.

Памёр І.І. Салавейчык 29 верасня 1967 года.

У Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва захоўваецца асабісты фонд Ісаака Іосіфавіча Салавейчыка (Ф. 169), большую частку якога складаюць дакументы творчай дзейнасці фотамастака: фотаздымкі пісьменнікаў, паэтаў, кампазітараў, музыкантаў, мастакоў, артыстаў тэатра, сцэн са спектакляў.

Яго мадэлямі былі такія знакамітыя людзі Беларусі, як, напрыклад, паэты П.У. Броўка і П.Е. Панчанка, пісьменнікі Я. Брыль і І.П. Шамякін, мастакі В.В. Волкаў і А.А. Ахрэмчык, кампазітары Г.М. Вагнер, Я.А. Глебаў, Я.К. Цікоцкі, артысты тэатра У.І. Дзядзюшка, Л.Р. Рахленка, Л.І. Ржэцкая і яшчэ шмат іншых асоб.

Выстава мае на мэце ўшанаваць 130-годдзе таленавітага майстра і паказаць невялікую частку творчай спадчыны, якая захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва.

Выставу падрыхтавала вядучы архівіст аддзела інфармацыі, публікацыі і выкарыстання дакументаў К.М. Петухова.

25 сакавіка 2020 г.